Freud’u Kim Neden Sevmedi? Psikanalizin Babasıyla Küçük Bir Dertleşme

 Freud Neden Pek Sevilmedi? Psikanalizin Babasına Hafif Bir Gıcıkla Bakış 👀

Sigmund Freud… Psikanalizin kurucusu, bilinçdışının mucidi ve “Her şey çocuklukta bitiyor” cümlesinin baş şüphelisi. Ama kabul edelim, Freud her ne kadar etkileyici bir figür olsa da, herkesin bayılarak dinlediği bir tip değildi. Hatta bazıları için “adam zaten kendi kompleksleriyle cebelleşiyordu” dedirtecek kadar karmaşıktı. Peki neden bu kadar tartışmalıydı?

Buyurun, Freud’un neden sevilmediğine dair 6 eğlenceli (ve biraz da gerçekçi) sebep:

1) Her Şeyi Cinselliğe Bağlamasa Olmazdı! 

Freud’un bir olaya bakışı şu şekildeydi: “Güzel bir tablo mu beğendiniz? Muhtemelen bastırılmış arzularınızla ilgili. Korkularınız mı var? Kesin çocukken annenize olan aşkınızdan.”

Yani ne yaşarsak yaşayalım, Freud için işin ucu bir şekilde libidoya dokunuyordu.

Bir bakıma, her şey Freud’a göre fazla derindi. Bir çocuğun trenle oynaması bile bilinçdışındaki ölüm dürtüsüyle açıklanabiliyordu. Freud’un en büyük problemi neydi derseniz, “bazen bir puro sadece bir purodur” diyememesi olabilir.

2) Akademik Dünyayla Arası Hiç İyi Olmadı 📚

Freud’un fikirleri o kadar devrimseldi ki, dönemin bilim insanları bu devrimleri “mantık dışı” bulup yüz çevirdiler. Kendisini fazla ciddiye alması ve eleştiriye kapalı duruşu da üzerine tuz biber ekti.

Birçok meslektaşı Freud’un fikirlerini fazla spekülatif buluyordu. Yani “kanıt yok ama anlatımı sağlam” durumu… Sonuç? Freud, zamanla kendi takipçileriyle minik bir kulüp kurdu ve dış dünyayı fazla umursamamaya başladı.

“Bilim dedik, adam içimize döndü!” diyenlerin sayısı az değildi.

3) Kadınları Pek Anlamadı (Kendisi de Kabul Etti) 🙃

Freud’un en ünlü itiraflarından biri şuydu:

“Otuz yıldan fazladır kadın ruhunu araştırıyorum, ama cevapsız kalan şu soruyu hâlâ çözemedim: Kadınlar ne ister?”

Evet, Freud’un kadınları anlamakta zorlandığını kendisinin de itiraf etmesi, feminist çevrelerce oldukça eleştirildi. Üstelik kadın psikolojisine dair geliştirdiği bazı teoriler – örneğin, kız çocuklarının gelişim sürecinde annelerini kıskanıp babalarına yöneldikleri gibi – bugün oldukça tartışmalı kabul ediliyor.

Günümüz bilim dünyası bu tür görüşleri fazla indirgemeci ve toplumsal cinsiyet açısından sorunlu buluyor. Freud ise ne yapıyordu? “Ben anlamadım, siz de uğraşmayın” der gibi bakıyordu.

4) Eleştiriyi Kaldıramazdı, Ama Eleştirmeyi Çok Severdi!

Kendi teorilerini kutsal metin gibi görmesi, başkalarınınkini ise yerden yere vurmasıyla tanınırdı.

Örneğin, fikir ayrılığı yaşadığı eski öğrencisi Carl Jung’u deyim yerindeyse “aforoz” etti. Freud’a göre onun dediklerinden farklı düşünen herkes ya bastırılmış bir travma ya da yetersizlik içindeydi.

Kısacası Freud, Freud’u severdi. Geri kalan herkes? Terapiye ihtiyacı vardı ona göre.

5) Her Şeyin Suçunu Çocukluğa Atması İle Meşhurdu 👶

“Şimdi bu adam neden böyle davranıyor?” diye sorarsan, Freud sana direkt çocukluğuna bakmanı önerirdi.

Baban seni az sevmişse, annen fazla sevmişse, oyuncak kamyonun kaybolmuşsa, Freud’a göre hepsi bugünkü karakterine damga vurmuştur.

Bu da zamanla insanlar arasında şöyle bir tepkiye yol açtı:

“Abi tamam çocukluğumda sütümü içemedim ama belki de sadece huysuz bir insanım, olabilir mi?”

6) Popüler Kültürde Karikatürize Edildi 🎬

Freud’un fikirleri o kadar uçuk kaçık bulundu ki, zamanla karikatürlerin ve dizilerin vazgeçilmez malzemesi haline geldi.

The Simpsons’ta Freudvari bir terapist karakter hemen her sahnede birinin bilinçaltına dalmaya çalışır.

Rick and Morty’de “psikoloji saçmalığı” esprilerinin ana kaynağıdır.

Freud şakası yapmak, neredeyse cinsellik şakası yapmakla eş değer hâle geldi. Yani sevilmemek bir yana, Freud olmak zamanla bir şaka haline geldi. Haklı mıydı, değil miydi bilinmez, ama herkes onunla dalga geçmeyi çok sevdi.

Freud sevilmedi belki ama asla anutulmadı, psikanalizin temellerini attı, psikolojiye yepyeni bir kapı açtı. Ama bu kapının ardında onu pek de hoş karşılamayan bir kalabalık vardı.

Belki bazı teorileri bugünün bilimiyle çelişiyor, belki kendisi zaman zaman fazla “Freudcentrist”ti. Ama kabul edelim: Bu adam sahnede olduğu sürece kimse uyuyamadı.

KAYNAK 

 https://www.apa.org/topics/freud-psychosexual-stages

https://www.bbc.com/culture/article/20191001-how-freud-became-a-pop-culture-icon

https://www.goodtherapy.org/famous-psychologists/sigmund-freud.html

https://www.psychologytoday.com/us/blog/hide-and-seek/201803/why-freud-s-ideas-still-matter

https://www.simplypsychology.org/Sigmund-Freud.html

https://www.verywellmind.com/freud-and-women-279591