Günümüzde sosyal medya, bireylerin günlük yaşamının ayrılmaz bir parçası hâline gelmiştir. Facebook, Instagram, Twitter (X), TikTok ve benzeri platformlar; iletişimi kolaylaştırmak, bilgiye erişimi hızlandırmak ve eğlence sunmak gibi birçok faydaya sahip olsa da, aynı zamanda ciddi zararlar da barındırmaktadır. Bu makalede, sosyal medyanın bireyler ve toplum üzerindeki olumsuz etkileri psikolojik, sosyal ve fiziksel boyutlarıyla ele alınacaktır.
1. Psikolojik Zararlar
Sosyal medya platformlarında sürekli olarak diğer bireylerin "mükemmel" hayatlarına maruz kalmak, bireylerde kıyaslama eğilimini artırmakta ve benlik saygısını olumsuz yönde etkilemektedir. Yapılan araştırmalar, sosyal medya kullanım süresi ile depresyon, anksiyete ve yalnızlık seviyeleri arasında pozitif bir korelasyon olduğunu ortaya koymuştur (Twenge et al., 2017).
Özellikle ergenlik dönemindeki bireylerde, sosyal onay ihtiyacı ve beğeni odaklı içerik üretimi, duygusal gelişimi olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu durum, sanal beğenilerle öz-değer arasındaki bağı kuvvetlendirerek psikolojik dengesizliklere yol açabilir.
2. Sosyal Zararlar
Sosyal medya, bireylerin yüz yüze iletişim becerilerinde azalmaya neden olmakta ve empati kurma yeteneklerini zayıflatmaktadır. İnsanlar dijital ortamda daha çok zaman geçirdikçe, gerçek ilişkiler zayıflamakta ve yalnızlık hissi artmaktadır (Turkle, 2015).
Ayrıca, sosyal medya yanlış bilgi yayılımı, kutuplaşma ve nefret söylemi gibi toplumsal sorunları da tetiklemektedir. Özellikle algoritmaların kullanıcıya yalnızca benzer görüşleri sunması, "yankı odası" etkisine yol açmakta ve toplumsal hoşgörüsüzlüğü artırmaktadır.
3. Fiziksel Sağlık Üzerindeki Etkiler
Uzun süreli sosyal medya kullanımı fiziksel sağlığı da olumsuz etkileyebilmektedir. Ekran süresinin artmasıyla birlikte göz yorgunluğu, uyku problemleri ve fiziksel hareketsizlik gibi sorunlar yaygınlaşmıştır. Mavi ışığın melatonin üretimini baskılaması, özellikle gençlerde uyku kalitesini düşürmektedir (Harvard Health Publishing, 2020).
Sonuç
Sosyal medya platformları hayatı kolaylaştıran birçok fayda sunsa da, kontrolsüz ve aşırı kullanımı bireylerin ruhsal, sosyal ve fiziksel sağlığını tehdit etmektedir. Bu nedenle, sosyal medya kullanımına dair bilinçli bir tutum geliştirilmesi ve dijital okuryazarlığın artırılması büyük önem taşımaktadır. Eğitimciler, aileler ve karar vericiler, bu konuda bireyleri bilinçlendirmekle yükümlüdür.
Kaynakça
-
Harvard Health Publishing. (2020). Blue light has a dark side. https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/blue-light-has-a-dark-side
-
Turkle, S. (2015). Reclaiming Conversation: The Power of Talk in a Digital Age. Penguin Press.
-
Twenge, J. M., Joiner, T. E., Rogers, M. L., & Martin, G. N. (2017). Increases in depressive symptoms, suicide-related outcomes, and suicide rates among U.S. adolescents after 2010 and links to increased new media screen time. Clinical Psychological Science, 6(1), 3-17. https://doi.org/10.1177/2167702617723376
0 Yorumlar
1-Küfürlü, siyasi veya huzur bozucu
2-Reklam, spam gibi yorumlar yapmamaya,